Codex Iustinianus – Liber V

Tutto il testo latino è basato sull’edizione visionata da Krueger’s , tradotto da Francesco Foramiti, Corpo del diritto civile, (Nuova ed. eseguita su quella di Parigi del 1830), 5 voll, Venezia 1836-1844.

 

 

 

IN NOMINE DOMINI NOSTRI IHESU CHRISTI
C O D I C I S
DOMINI NOSTRI
I U S T I N I A N I
SACRATISSIMI PRINCIPIS
REPETITAE PRAELECTIONIS
liber quintus

 

I 4 paragrafi in lingua greca non sono stati riportati

 

.

  • 5.1.0. De sponsalibus et arris sponsaliciis et proxeneticis.

  • 5.2.0. Si rector provinciae vel ad eum pertinentes sponsalia dederint.

  • 5.3.0. De donationibus ante nuptias vel propter nuptias et sponsaliciis.

  • 5.4.0. De nuptiis.

  • 5.5.0. De incestis et inutilibus nuptiis.

  • 5.6.0. De interdicto matrimonio inter pupillam et tutorem seu curatorem liberosque eorum.

  • 5.7.0. Si quacumque praeditus potestate vel ad eum pertinentes ad suppositarum iurisdictioni (..)

  • 5.8.0. Si nuptiae ex rescripto petantur.

  • 5.9.0. De secundis nuptiis.

  • 5.10.0. Si secundo nupserit mulier, cui maritus usum fructum reliquerit.

  • 5.11.0. De dotis promissione vel nuda pollicitatione.

  • 5.12.0. De iure dotium.

  • 5.13.0. De rei uxoriae actione in ex stipulatu actionem transfusa et de natura dotibus praestita.

  • 5.14.0. De pactis conventis tam super dote quam super donatione ante nuptias et paraphernis.

  • 5.15.0. De dote cauta et non numerata.

  • 5.16.0. De donationibus inter virum et uxorem et a parentibus in liberos factis et de ratihabitione.

  • 5.17.0. De repudiis et iudicio de moribus sublato.

  • 5.18.0. Soluto matrimonio dos quemadmodum petatur.

  • 5.19.0. Si dos constante matrimonio soluta fuerit.

  • 5.20.0. Ne fideiussores vel mandatores dotium dentur.

  • 5.21.0. Rerum amotarum.

  • 5.22.0. Ne pro dote mulieri bona mariti addicantur.

  • 5.23.0. De fundo dotali.

  • 5.24.0. Divortio facto apud quem liberi morari vel educari debent.

  • 5.25.0. De alendis liberis ac parentibus.

  • 5.26.0. De concubinis.

  • 5.27.0. De naturalibus liberis et matribus eorum et ex quibus casibus iusti efficiuntur.

  • 5.28.0. De tutela testamentaria.

  • 5.29.0. De confirmando tutore.

  • 5.30.0. De legitima tutela.

  • 5.31.0. Qui petant tutores vel curatores.

  • 5.32.0. Ubi petantur tutores vel curatores.

  • 5.33.0. De tutoribus et curatoribus illustrium vel clarissimarum personarum.

  • 5.34.0. Qui dare tutores vel curatores et qui dari possunt.

  • 5.35.0. Quando mulier tutelae officio fungi potest.

  • 5.36.0. In quibus causis tutorem habenti tutor vel curator dari potest.

  • 5.37.0. De administratione tutorum et curatorum et de pecunia pupillari feneranda vel deponenda.

  • 5.38.0. De periculo tutorum et curatorum.

  • 5.39.0. Quando ex facto tutoris vel curatoris minores agere vel conveniri possunt.

  • 5.40.0. Si ex pluribus tutoribus vel curatoribus omnes vel unus agere pro minore (..)

  • 5.41.0. Ne tutor vel curator vectigal conducat.

  • 5.42.0. De tutore vel curatore qui satis non dedit.

  • 5.43.0. De suspectis.

  • 5.44.0. De in litem dando tutore vel curatore.

  • 5.45.0. De eo qui pro tutore negotia gessit.

  • 5.46.0. Si mater indemnitatem promiserit.

  • 5.47.0. Si contra matris voluntatem tutor datus sit.

  • 5.48.0. Ut causae post pubertatem adsit tutor.

  • 5.49.0. Ubi pupilli educentur.

  • 5.50.0. De alimentis pupillo praestandis.

  • 5.51.0. Arbitrium tutelae.

  • 5.52.0. De dividenda tutela et pro qua parte quisque tutorum conveniatur.

  • 5.53.0. De in litem iurando.

  • 5.54.0. De heredibus tutorum.

  • 5.55.0. Si tutor non gesserit.

  • 5.56.0. De usuris pupillaribus.

  • 5.57.0. De fideiussoribus tutorum seu curatorum.

  • 5.58.0. De contrario iudicio.

  • 5.59.0. De auctoritate praestanda.

  • 5.60.0. Quando curatores vel tutores esse desinant.

  • 5.61.0. De actore a tutore seu curatore dando.

  • 5.62.0. De excusationibus et temporibus earum.

  • 5.63.0. Si falsis adlegationibus excusatus sit.

  • 5.64.0. Si tutor rei publicae causa aberit.

  • 5.65.0. De excusatione veteranorum.

  • 5.66.0. Qui numero liberorum se excusant.

  • 5.67.0. Qui aetate.

  • 5.68.0. Qui morbo.

  • 5.69.0. Qui numero tutelarum.

  • 5.70.0. De curatore furiosi vel prodigi.

  • 5.71.0. De praediis vel aliis rebus minorum sine decreto non alienandis vel obligandis.

  • 5.72.0. Quando decreto opus non est.

  • 5.73.0. Si quis ignorans rem minoris esse sine decreto comparavit.

  • 5.74.0. Si maior factus sine decreto factam alienationem ratam habuerit.

  • 5.75.0. De magistratibus conveniendis.

  •  

5.1.0. De sponsalibus et arris sponsaliciis et proxeneticis.

 

5.1.1

Imperatores Diocletianus, Maximianus . Alii desponsata renuntiare condicioni ac nubere alii non prohibetur. * DIOCL. ET MAXIM. AA. ET CC. BIANORI. *<A 293 D. XVIII K. MAI. AA. CONSS.>

5.1.2

Imperator Constantinus . Si is, qui puellam suis nuptiis pactus est, intra biennium exsequi nuptias in eadem provincia degens supersederit, eiusque spatii fine decurso in alterius postea coniunctionem puella pervenerit, nihil fraudis ei sit, quae nuptias maturando vota sua diutius ludi non passa est. * CONST. A. ET CONST. C. AD PACATIANUM PU. *<A 332 D. PRID. ID. APRIL. MARCIANOPOLI PACATIOANO ET HILARIANOCONSS.>

5.1.3

Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius . Arris sponsaliorum nomine datis, si interea sponsus vel sponsa decesserit, quae data sunt iubemus restitui, nisi causam, ut nuptiae non celebrentur, defuncta persona iam praebuit. * GRAT. VALENTIN. ET THEODOS. AAA. EUTROPIO PP. *<A 380 D. XV K. IUL. THESSALONICAE GRATIANO V ET THEODOSIO AA. CONSS.>

5.1.4

Imperatores Honorius, Theodosius . Si pater pactum de filiae nuptiis inierit et humana sorte consumptus ad vota non potuerit pervenire, id inter sponsos firmum ratumque permaneat, quod a patre docebitur definitum, nihilque permittatur habere momenti, quod cum defensore, ad quem minoris commoda pertinebunt, docebitur fuisse transactum.

1 . Periniquum est enim, ut contra patriam voluntatem redempti forsitan tutoris aut curatoris admittatur arbitrium, cum plerumque etiam ipsius feminae adversus commoda propria inveniatur laborare consilium. * HONOR. ET THEODOS. AA. AD MARINIANUM PP. *<A 422 D. IIII NON. NOV. RAVENNAE HONORIO XIII ET THEODOSIO X AA. CONSS.>

5.1.5

Imperatores Leo, Anthemius . Mulier iuris sui constituta arrarum sponsalium nomine usque ad duplum teneatur, id est in id quod accepit et aliud tantundem nec amplius, si post completum vicesimum quintum annum vel post impetratam veniam aetatis atque in competenti iudicio comprobatam huiusmodi arras suscepit: in simplum autem, id est tantummodo quod accepit, si minoris aetatis est, sive virgo sive vidua sit, sive per se sive per tutorem vel curatorem vel aliam personam easdem arras acceperit.

1 . Patrem vero vel matrem, legitimae videlicet aetatis constitutos, sive simul sive separatim arras pro filia susceperint, avum autem vel proavum pro nepte seu pronepte in duplum tantummodo convenit teneri.

2 . Quae ita custodiri censemus, si non propter personam vel condicionem aut aliam causam legibus vel generalibus constitutionibus interdictam futurum matrimonium constare prohibetur: tunc enim quasi nullo facto, utpote sine causa easdem arras praestitas tantummodo reddi consequens esse praecipimus.